واژه «مینیاتور» مخفف کلمه ی فرانسوی «مینی موم ناتورال» ، به معنی طبیعت کوچک و ظریف است و در نیمه اول قرن اخیر و حدوداً از دوره ی قاجاریان وارد زبان فارسی شد ، اصولاً به هر نوع پدیده ی هنری ظریف (به هر شیوهای که ساخته شده باشد) اطلاق میشود و در ایران، برای شناسایی نوعی نقاشی که دارای سابقه و قدمتی بسیار طولانی است به کار میرود .
این هنر به اعتقاد اکثر محققان در ایران تولد یافت، بعد به چین راه برد و از دوره ی مغولها به صورتی تقریباً کاملتر به ایران برگشت که البته هنرمندانِ ایرانی ،تلاش بی شائبهای را صرف تکمیل و توسعه ی آن کردهاند ،از جمله هنرهایی است که قابلیت به تصویر در آوردن تمامی طبیعت را در قالبی کوچک دارد . کوشش در ایجاد و القای هر چه بیشتر زیبایی و تفهیم آن صفت ویژهای است که مینیاتور سازی را از سایر انواع نگارگری ایران جدا میکند و مینیاتوریست، هنرمندی است که آنچه را خود میاندیشد ،یا میپندارد که بیننده علاقهمند به دیدن آن است، تجسم میبخشد و به هیچ وجه تابع مقررات و قوانین حاکم بر فضای نقاشی نیست .
مکاتب مینیاتورهای ایرانی، از قرون بعد از اسلام آغاز شده و در قرون اولیه ی بعد از ظهور اسلام، هنر ایران با ابتکاراتی در خطوط عربی تداوم یافت . بهترین نسخههای قرآن کریم را هنرمندان مبتکر ایرانی نوشته و به تزئین و تذهیب مصحف شریف پرداختهاند. طلاکاری حواشی و سرلوحه قرآن و طرحهای اسلیمی و ختایی و گردشهای ترکیب بندی آنها را به شیوه ی مخصوصی که امروزه آن را «استیلیزه» مینامیم ، را ایرانیان ابداع کردند و در ادامه ی این ابداع و ابتکار بود که نقاشی براساس متن کتب و نوشتهها نیز رواج یافت که مینیاتورهای مکتب بغداد ، سرآغاز آن است .